Ich haa't nog zoe gezeet

Klapde gè nog plat? Ich égelijk nie. En hiermee ga ik maar snel terug overschakelen naar een iets algemener Nederlands, want echt dialect spreken kan ik jammer genoeg niet. Ik ben nochtans geboren en getogen in Houthalen, dus eigenlijk zou ik het wel moeten kunnen. Verstaan is geen enkel probleem, maar spreken, dat is een ander paar mouwen. En het dialect overdragen op mijn kinderen, is dus helemaal geen optie. Dat vind ik ergens wel jammer, maar ik vrees dat het bij veel generatiegenoten van mij ongeveer hetzelfde is.

Echt uitgestorven is het dialect echter nog niet, hoewel je merkt dat het meer leeft bij de oudere generaties dan bij de jongere. Zelfs op het toneel. In Lillo speelt het Lilloos Amateur Gezelschap (kortweg LAG) elk jaar een klucht in het dialect. Heerlijk vind ik dat: gezellig, ontspannend en vooral heel veel lachen. Afgelopen weekend was het weer zo ver: “Ich haa’t nog zoe gezeet” stond op de affiche. We namen ook onze kinderen mee. Daardoor werd extra goed duidelijk hoe het dialect verglijdt over de generaties: de oudere generaties bespreken tijdens de pauzes het stuk zelf in het dialect, mijn generatie heeft geen enkele moeite om het stuk te verstaan, maar het zelf spreken, ligt al wat moeilijker. Je hoort ook bij de jongere generatie acteurs dat het dialect toch net iets anders klinkt dan dat van hun oudere collega’s. Of ze krijgen een rol waarin ze Standaardnederlands of tussentaal gebruiken.

Maar onze kinderen, die hebben bijna een woordenboek nodig om het stuk goed te kunnen volgen. Om de haverklap vragen ze wat dit of dat woord betekent. En hoewel ik het als leerkracht Nederlands apprecieer als mijn kinderen netjes de standaardtaal hanteren, vind ik het toch ook wel jammer dat dat gezellige dialect verloren dreigt te gaan. Maar taalevolutie hou je niet zomaar tegen. En ik vrees dat één keer per jaar een toneelstuk in het dialect bekijken hun dialectkennis niet drastisch gaat veranderen. Kwaad kan het echter ook niet. Zo weten ze ten minste dat er zoiets als dialect bestaat. Daarbij kunnen we weer een avond of namiddag heerlijk lachen met alles wat er misloopt op de scène. Want een klucht met ontelbaar veel misverstanden wordt stilaan het handelsmerk van het LAG. En dat je dan hier en daar een woordje niet verstaat, doet geen afbreuk aan het plezier.

Verschenen in Het Belang van Houthalen-Helchteren op 30 maart 2018.

Met de blokken spelen

In onze gemeente spelen ze graag met de blokken. Of in ieder geval toch om ons als inwoner te informeren. Vorige week hebben ze op verschillende locaties in onze gemeente reusachtige Tetrisblokken gedropt die ons moeten informeren over alle geplande projecten in onze gemeente. Wellicht heb je er ook al wel ergens zien liggen, want het moet gezegd: je kan er moeilijk naast kijken. Enkele weken geleden nog waagde ik het om in mijn column te zeggen dat ik op de gemeentelijke website nog niet veel info vond over de geplande werken. Maar ik was dus te snel: het blijkt echt niet nodig om te zoeken naar info, de info komt naar ons. Ik waagde het ook om te suggereren dat de politici allicht niet op mijn mening zaten te wachten i.v.m. de herinrichting van Houthalen-Centrum. Prompt kreeg ik een uitnodiging van onze burgervader om eens langs te komen voor wat extra uitleg. Die uitnodiging heb ik natuurlijk aanvaard en intussen ben ik al heel wat wijzer geworden over wat de bestuurders van onze gemeente allemaal van plan zijn. En inderdaad: het zijn ambitieuze plannen die onze gemeente mooier en moderner moeten maken. Het is nog steeds een tienjarenplan, maar er staan heel wat veranderingen op til, in de zeer nabije en de wat verdere toekomst. Veranderingen waarvan wij allemaal op de hoogte gehouden zullen worden door onder andere de Tetrisblokken. Het hele vernieuwingsproject kreeg de naam HI!5, een verwijzing naar de handen die in elkaar worden geslagen om van Houthalen-Helchteren een hippe gemeente te maken.

HI!5 is niet de enige naam met een grote H die dezer dagen in de kijker springt. Volgend weekend is er immers ‘Kunst met een grote H’ in het NAC. Nee hoor, ik heb geen typfout gemaakt: het is echt ‘met een grote H’ en niet ‘met een grote K’. Volgens de organisatie staat de H voor Houthalen (en Helchteren dan ook maar, vermoed ik, we willen niemand uitsluiten) en ook voor een Hart voor het goede doel. Op vrijdagavond is de vernissage gepland (de ‘feestelijke opening van een kunsttentoonstelling’ aldus Wikipedia) en op zaterdag en zondag kan je de kunstwerken gaan bewonderen op een heuse tentoonstelling. Als je twijfelt of je een kunstenaar-in-de-dop in huis hebt, kan je je kinderen naar het NAC sturen om kunst te maken samen met een echte kunstenaar en als je zelf graag een kunstwerk op de kop tikt, moet je op zondag om 15u present zijn voor de veiling. Aangezien ik zelf twee linkerhanden heb en in de verste verte niet kunstzinnig creatief ben, vind ik het wel eens boeiend om te gaan kijken hoe andere mensen wel zoiets kunnen creëren. Ik kan misschien eens testen of één van mijn kinderen wel creatief DNA heeft. Wat de veiling betreft, vrees ik dat mijn budget niet toereikend is voor de aankoop van een echt kunstwerk. Maar ik zal mijn kinderen er één laten maken en dat op de kast etaleren.

Het belooft dat weekend een druk weekend te worden in onze gemeente, want ook het Lilloos Amateur Gezelschap (met een grote L) speelt dan zijn jaarlijkse komedie. En die moet ik toch ook gezien hebben… Hoe hard ik gelachen heb, laat ik jullie nog weten.

Misschien tot in het NAC of het Ontmoetingscentrum Lillo, of ergens in de buurt van een Tetrisblok.

Verschenen in Het Belang van Houthalen-Helchteren op 16/03/2018.